Dotarła dziś do nas wiadomość o śmierci Przyjaciela, dobrego Ducha naszej szkoły – profesora Tadeusza Gałkowskiego. Niejednokrotnie był gościem – prelegentem na konferencjach naukowych organizowanych przez społeczność szkolną, wspierał nasze działania, jak mało kto rozumiał potrzeby osób autystycznych i ich rodzin.

Prof. dr hab. Tadeusz Gałkowski – kierownik Katedry Psychologii Rozwoju i Edukacji na Uniwersytecie Humanistycznospołecznym w Warszawie. Promotor 321 prac magisterskich, 35 prac doktorskich, patron 56 prac habilitacyjnych, recenzent licznych prac naukowych, członek 19 krajowych i międzynarodowych towarzystw naukowych.

Tadeusz Gałkowski urodził się 6 kwietnia 1936 roku w Częstochowie przy ul. Waszyngtona (róg Pułaskiego) gdzie dziadek Hieronim był kierownikiem szkoły podstawowej. Ojciec Stanisław był pracownikiem Urzędu Skarbowego (przy ul. Śląskiej), matka Zofia – nauczycielką w Szkole Podstawowej nr 9 w Częstochowie. W 1945 roku rozpoczął naukę w szkole podstawowej w klasie IV, ponieważ materiał wcześniejszych klas opanował podczas lekcji jakie dziadek i matka prowadzili (nielegalnie) podczas okupacji. Należał do drużyny harcerskiej, w której uczył się zdyscyplinowania, grał również w piłkę nożną w klubie sportowym. W wieku 12 lat rozpoczął naukę w Liceum im. R. Traugutta, które ukończył w 1952 roku i rozpoczął studia na Wydziale Filozofii na Katolickim Uniwersytecie Lubelskim. Wielu wykładowców wywarło na młodym studencie ogromne wrażenie, m.in. ks. prof. Karol Wojtyła (zajęcia z etyki), profesor Józef Reutt i jego żona docent Natalia Reuttowa, u której profesor Gałkowski napisał pracę magisterską. W 1957 roku Tadeusz Gałkowski obronił pracę magisterską nt. „Psychologiczna analiza zaburzeń mowy u dzieci upośledzonych umysłowo” i uzyskał tytuł magistra psychologii.
W 1955 roku Tadeusz Gałkowski poznał na uczelni ówczesnego docenta, później profesora Leona Kaczmarka, już wtedy znanego autora ważnej książki poświęconej problematyce rozwoju mowy (Kaczmarek 1953). Zapoznał się również z opracowaną przez niego metodą służącą do oceny zaburzeń mowy u dzieci (Kaczmarek 1955). Owocna współpraca z profesorem Leonem Kaczmarkiem, założycielem Polskiego Towarzystwa Logopedycznego i twórcą pierwszego w Polsce Zakładu Logopedii na Uniwersytecie Marii Curie- Skłodowskiej w Lublinie, trwała przez wiele lat. Tę współpracę kontynuuje profesor Gałkowski do dziś z jego synem – Bożydarem Kaczmarkiem, profesorem psychologii, dyrektorem Instytutu Psychologii UMCS w Lublinie, kierownikiem Zakładu Psychologii Rozwoju i Neurolingwistyki. Na polecenie prof. Józefa Reutta Tadeusz Gałkowski podjął się w ramach pracy seminaryjnej zadania streszczenia książki C. Kohlera o rozwoju dzieci upośledzonych, wydanej przez Presses Universitaires de France. Zagadnienia dzieci upośledzonych dotyczy jego praca habilitacyjna wydana 20 lat później (Gałkowski 1972) oraz pierwsza książka opublikowana za granicą, która w tym samym wydawnictwie 40 lat później (Gałkowski 1994).
W 1956 roku Tadeusz Gałkowski rozpoczął pracę jako przyuczony psycholog i logopeda w Wojewódzkiej Przychodni Specjalistycznej w Lublinie. W 1958 roku podjął pracę jako psycholog kliniczny w Ośrodku Foniatrycznym przy Klinice Laryngologii Akademii Medycznej w Warszawie. W 1959 roku podjął dodatkowe zatrudnienie w Stołecznej Przychodni Zdrowia Psychicznego przy ul. Chełmskiej w Warszawie.
W 1960 roku Tadeusz Gałkowski odbył pierwszy wyjazd naukowy, do Włoch, gdzie podczas obrad I Międzynarodowego Kongresu Medycyny Cybernetycznej wygłosił referat na temat terapii jąkania się poprzez słuchowe sprzężenie zwrotne. Po Kongresie spędził 3 tygodnie w Rzymie, gdzie zapoznał się z tamtejszymi ośrodkami psychologicznymi. Dwa lata później wrócił do Rzymu na miesięczny pobyt naukowy sfinsowany przez rząd włoski.
W 1961 roku, jeszcze jako magister psychologii rozpoczął pracę w Konstancinie w nowo powstałym Sanatorium Rehabilitacji Neurologicznej, gdzie zajmował się rehabilitacją osób z afazją pod kierunkiem Mariusza Matuszewskiego – „ojca neuropsychologii polskiej”.
W 1962 roku rozpoczął pracę w Państwowym Sanatorium Neuropsychiatrii Dziecięcej w Garwolinie. Tam po raz pierwszy zetknął się bezpośrednio z autyzmem, czyli z tematyką, której potem poświęcił wiele swojego czasu i wysiłku. Te dzieci, diagnozowane wówczas jako „schizofrenopodobne”, stały się przedmiotem jego szczególnego zainteresowania i troski, a „wielka przygoda intelektualna”, którą wtedy rozpoczął w Garwolinie, trwa do dziś. Profesor Gałkowski nie zapomniał jednak o tematyce, której poświęcił tyle czasu podczas studiów. W 1964 roku został konsultantem polsko- amerykańskiego projektu badawczego w zakresie wykrywania, diagnozy i rehabilitacji małych dzieci z uszkodzonym słuchem przy Klinice Otolaryngologii Dziecięcej Instytutu Matki i Dziecka w Warszawie. Współpracował m.in. z docent Lidią Geppertową, która parę lat później została promotorem jego pracy doktorskiej.
W 1968 roku, po 12 latach w służbie zdrowia, Tadeusz Gałkowski, rozstał się z tym resortem i podjął pracę jako asystent w Katedrze Psychologii na Akademii Teologii Katolickiej w Warszawie. W 1969 roku obronił pracę doktorską na Uniwersytecie Jagiellońskim w Krakowie na temat rehabilitacji dzieci głuchych w wieku przedszkolnym, którą opublikował w 1973 roku. W 1979 roku, już jako adiunkt, uruchomił dwuletnie pomaturalne studium w zakresie defektologii.
Na początku lat siedemdziesiątych przygotował pracę habilitacyjną nt. ”Dzieci specjalnej troski”, która stała się standardową pracą w tej dziedzinie. W 1973 roku odbył kolejny, roczny staż naukowy w Krajowym Instytucie Zdrowia i Badań Medycznych w Montrouge pod Paryżem. We Francji nadal pogłębiał wiedzę na temat dzieci z autyzmem. W 1974 roku odbyło się kolokwium habilitacyjne Tadeusza Gałkowskiego na Wydziale Humanistycznym Uniwersytetu Marii Curie- Skłodowskiej w Lublinie. W 1975 roku został zatrudniony na stanowisku docenta w UMCS na Wydziale Pedagogiki i Psychologii. Kiedy w następnym roku utworzono Wydział Psychologii UMCS, profesor Gałkowski został kierownikiem Zakładu Psychologii i Patologii Rozwoju. W 1978 roku profesor Jan Strelau zaoferował profesorowi Gałkowskiemu pracę w Instytucie Psychologii na Wydziale Pedagogiki i Psychologii Uniwersytetu Warszawskiego.
W 1983 roku Tadeusz Gałkowski uzyskał tytuł profesora nadzwyczajnego. Na Uniwersytecie Warszawskim utworzył najpierw pracownię, potem katedrę psychologii rehabilitacyjnej na Wydziale Psychologii. W tym samym czasie związał się również z Akademią Wychowania Fizycznego w Warszawie, gdzie na Wydziale Rehabilitacji kierował Pracownią Pedagogiki Specjalnej i Psychologii Rehabilitacyjnej, a w latach 2005- 2008 pełnił funkcję prorektora do spraw nauki i współpracy międzynarodowej. Od 2005 roku do chwili obecnej jest zatrudniony na stanowisku profesora i kieruje Katedrą Psychologii Rozwoju i Edukacji.
W 1980 roku po śmierci prof. Kazimierza Dąbrowskiego prof. Tadeusz Gałkowski został wybrany na prezesa Polskiego Towarzystwa Higieny Psychicznej, którego członkiem był od czasów zatrudnienia w Poradni Foniatrycznej. Po śmierci prof. Czesława Czapowa, przez kilka lat (do 1983) pełnił funkcję redaktora naczelnego czasopisma „Zagadnienia Wychowawcze a Zdrowie Psychiczne”.
W 1984 roku profesor Gałkowski zorganizował w Warszawie międzynarodową konferencję nt. „Rehabilitacja i wychowanie dzieci autystycznych” z udziałem wielu światowych ekspertów w tej dziedzinie. Po wielki sukcesie konferencji udało się stworzyć pierwszy w Polsce eksperymentalny program wychowania i kształcenia dzieci autystycznych, który stał się wzorem dla wszystkich takich starań w Polsce. W ramach Polskiego Towarzystwa Walki z Kalectwem stworzono najpierw koła do spraw autyzmu, a w 1990 roku powołane zostało do życia Krajowe Towarzystwo Autyzmu, którego pierwszym prezesem został profesor Tadeusz Gałkowski.
W 1989 roku odbył drugi pobyt naukowy we Francji w ramach stypendium Krajowego Instytutu Zdrowia i Badań Medycznych w Montrouge pod Paryżem. Tym razem zajmował stanowisko odpowiadające dyrektorowi naukowemu, prowadząc prace na tematem badawczym „Wpływ dziecka autystycznego na życie rodziny”. Po powrocie do kraju doprowadził do usamodzielnienia Krajowego Towarzystwa Autyzmu z oddziałami w 15 największych miastach Polskich. Towarzystwo jest afiliowane przy Międzynarodowym Towarzystwie Autyzmu – Europa.
Za swoje osiągnięcia profesor Tadeusz Gałkowski został odznaczony m.in. Medalem Komisji Edukacji Narodowej, Złoty Medal Zasługi, Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski, Srebrny Medal Miasta Paryża.
Profesor dr hab. Tadeusz Gałkowski to Honorowy Przewodniczący Krajowego Towarzystwa Autyzmu oraz wieloletni redaktor półrocznika „Dziecko autystyczne” wydawanego od 1986 roku.
Cytując panią Marię Pąchalską autorkę książki o Profesorze -Profesor Tadeusz Gałkowski: życie, działalność i pasje naukowe – „Profesor Gałkowski może uchodzić za wybitnego i zasłużonego w tych dziedzinach eksperta, cieszącego się uznaniem nie tylko w Polsce”, który sam zwracając się do swoich następców mówi:” czego można życzyć następcom, nowemu pokoleniu polskich psychologów, uwikłanych w trudne zawirowania schyłku dwudziestego wieku, podejmujących aktywność zawodową w warunkach ostrej konkurencji wolnorynkowej? Przede wszystkim by nie stracili z oczu faktu, że człowiek jest ukształtowany nie przez dziesiątki, lecz setki a nawet miliony lat istnienia. Nie należy zapominać o tym, że działając w określonych warunkach socjoekonomicznych, można zgubić z czasem z oczu te wartości, które mają charakter nieprzemijający. Należy do nich godność jednostki i jej prawo do wszechstronnego rozwoju”.

Mówi się, że nie ma osób niezastąpionych… My wiemy, że są. Będzie nam Pana bardzo brakowało Panie Profesorze

Skip to content